سطح سنج چیست
یکی از ابزارهای مهمی که تمامی افراد فعال در حوزه صنعت به آن نیاز دارند، سطح‌سنج است. این ابزار کاربردی نقش مؤثری را در تعیین سطح سیالات و گازها دارد، اما در پاسخ به سؤال سطح سنج چیست و آشنایی بیشتر با انواع سطح سنج توصیه می‌کنیم تا انتهای این مقاله از سایت نداتیس با ما همراه باشید.
آنچه می‌توان در پاسخ به سؤال سطح سنج چیست بیان کرد، این است که سطح‌سنج‌ها درواقع ابزارهایی برای سنجش و تشخیص سیالات یا گازها هستند، به‌طورکلی این دستگاه سنجشی کاربردهای فراوانی در فرایندهای صنعتی دارد؛ چراکه از این ابزار می‌توان در جهت اندازه‌گیری سطح سیال در مخازن، مخزن‌های تحت‌فشار، چاه‌ها و… استفاده کرد.
مشاهده کنید: قیمت سطح سنج
انواع سطح سنج
سطح‌سنج‌ها وابسته به نوع خود دارای عملکرد و کاربردهای مختلفی هستند، ازاین‌روی بهتر است قبل از شناخت کاربردهای متعدد آن‌ها با انواع سطح سنج آشنا شد. چراکه شناخت نوع سطح سنج می‌تواند نقش مؤثری را در انتخاب نهایی، کاهش هزینه‌ها، شناخت مکانیسم عملکردی آن‌ها و… داشته باشد.
سطح سنج‌های رفلکس
نحوه کار سطح سنج رفلکس به این صورت است که بر اساس پدیده شکست نور عمل می‌کند. به بیان ساده‌تر در خصوص ساختار و عملکرد این سطح سنج می‌توان گفت: سطح سنج رفلکس از یک محفظه عمودی پر از مایع تشکیل‌شده است که امکان خواندن مایعات حباب‌دار را آسان‌تر می‌کند. امکان تنظیم دستی، خواندن سطح مایعات در حال جوش ازجمله مزایای این دسته از سطح‌سنج‌ها به کار می‌رود. معمولاً از این دسته از سطح‌سنج‌ها برای خوانش سطح مواد مخازن استفاده می‌شود.
سطح سنج‌های شفاف
سطح‌سنج‌های شفاف نیز عملکردی مشابه سطح‌سنج‌های رفلکس دارند. تنها تفاوت این دسته از سطح‌ها وجود یک محفظه دوتکه‌ای شیشه‌ای است. در این سطح‌سنج‌ها نور مستقیماً از محفظه عبور می‌کند. از این دسته از سطح‌سنج‌ها معمولاً برای مشاهده سطح مایع و مشاهده مستقیم خصوصیات مایع استفاده می‌شود.
سطح سنج دورنگ
از دیگر انواع سطح سنج می‌توان به سطح سنج دورنگ اشاره کرد، از این سطح سنج می‌توان در جهت استفاده از سطح اندازه‌گیری آب در دیگ بخار استفاده کرد. سطح سنج دورنگ برخلاف دیگر سطح‌سنج‌ها دارای فیلترهای نوری و LEDهای ساطع‌کننده نور است. این فیلترهای نوری دارای شاخصه‌ای متفاوتی از شکست نور هستند. این سطح سنج نیز که بر اساس پدیده شکست نور عمل می‌کند می‌تواند سطح مایعات و بخار را با خطای کم مشخص کند.
سطح سنج مغناطیسی
جالب است بدانید که سطح‌سنج‌های رفلکس، شفاف و دورنگ همگی شامل مشاهده مستقیم مایع سیال در محفظه گیج هستند و ازآنجایی‌که این دسته از سطح‌سنج‌ها می‌تواند در معرض شکستگی یا خورندگی مواد قرار بگیرند، نمی‌توان از آن‌ها در برخی موارد استفاده کرد، ضمن اینکه خوانش این سطح سنج معمولاً باکمی خطا مواجه است. ازاین‌روی سطح‌سنج‌های مغناطیسی یک گزینه مناسب شناخته می‌شوند، چراکه این دسته از سطح‌سنج‌ها دارای یک شناور و یک محفظه مات هستند و بر اساس قوانین فیزیکی، نیروی فشار مایعات و خاصیت آهنربایی می‌توانند سطح مایعات را نشان دهند.
سطح سنج راداری
از سطح سنج راداری برای نظارت طولانی‌مدت و مداوم استفاده می‌شود، این دسته از ابزارها به کمک نیروی الکترومغناطیس کار می‌کنند و سطح مواد به کمک سنسورها و نیروی الکترومغناطیس تعیین می‌شود؛ اما آنچه موجب دقت بالای سطح‌سنج‌های راداری می‌شود، انتخاب نوع آنتن است. سطح‌سنج‌های راداری وابسته به نوع کاربرد خود دارای آنتن‌های بشقابی، شیپوری، کپسولی و… هستند.
سطح سنج اولتراسونیک
از سطح‌سنج اولتراسونیک نیز برای استفاده طولانی‌مدت و نظارت دقیق در صنعت استفاده می‌شود. این دسته از سطح‌سنج‌ها به کمک امواج مکانیکی کار می‌کنند. به این صورت که هم‌زمان با ارسال امواج مکانیکی به درون مخزن و برخورد با مواد و بازتاب آن سنسور سطح سنج، سطح دقیق مایع را می‌سنجد. این دسته از سطح‌سنج‌ها در کنار مزایای خود متأسفانه زمانی که در معرض گردوغبار قرار می‌گیرند، سنسور آن‌ها با اختلال مواجه می‌شود.
سطح سنج خازنی
شیوه کار سطح سنج خازنی بر مبنای ظرفیت الکتریکی است. این دسته از سطح‌سنج‌ها به دودسته میله‌ای و سیم‌بکسل دار تقسیم می‌شوند و بر اساس ظرفیت دی‌الکتریک آن ماده می‌توانند سطح آن را تعیین کنند. خوشبختانه امکان استفاده از این نوع ابزار در انواع دوغاب، مخازن ماسه‌ای و… وجود دارد، اما از این سطح‌سنج‌ها نمی‌توان در مواد شیمیایی باخاصیت خورندگی بالا استفاده شود.
سطح سنج پدالی
این سطح سنج برای تعیین و سنجش سطح مواد جامد مورداستفاده قرار می‌گیرد و می‌توان به کمک آن سطح مواد جامد را با خطای کم اندازه‌گیری کرد. قیمت مناسب ازجمله مهم‌ترین ویژگی‌های این ابزار به کار می‌رود، اما ازدست‌دادن کارایی و حساسیت در مدت‌زمان محدود ازجمله معایب استفاده از این سطح سنج شناخته می‌شود.
سطح سنج دیاپازونی یا ارتعاشی
این دسته از ابزارهای تعیین‌کننده سطح بر اساس میزان ارتعاش و یا لرزش مواد، میزان سطح را محاسبه می‌کند. مکانیسم این ابزار به‌گونه‌ای است که ابتدا یک موتور محرک باعث ایجاد لرزش در بخش دیاپازونی می‌شود و پس از رسیدن لرزش به ماده درون مخزن، سطح لرزش کاهش‌یافته و میزان سطح ماده بر از طریق سنسور بررسی می‌شود. اگرچه دقت بالای این ابزار را نمی‌توان نادیده گرفت، اما حساسیت این ابزار در مقابل کلوخه یا مواد سخت ازجمله موضوعات چالش‌برانگیزی است که قبل از استفاده باید به آن توجه شود.
سطح سنج هیدرواستاتیک
شیوه عملکرد سطح سنج هیدرواستاتیک بر اساس فشار مواد است و این ابزار بر مبنای سنجش فشار مواد می‌تواند سطح آن‌ها را اندازه‌گیری کند. این دسته از سطح‌سنج‌ها عموماً برای اندازه‌گیری سطح مایعات مورداستفاده قرار می‌گیرند و نمی‌توان از آن‌ها برای مواد جامد استفاده کرد. چاه‌های نفت، آب و… ازجمله مهم‌ترین محل‌هایی هستند که برای تعیین سطح از آن‌ها از سطح سنج هیدرواستاتیک استفاده می‌شود.
سطح سنج رادیومتریک، سطح سنج لیزری، سطح سنج مدرج، سطح سنج فلوتری و… از دیگر انواع سطح سنج هستند که می‌توان به کمک آن‌ها سطح جامدات و مایعات را اندازه‌گیری کرد.
نحوه کار سطح سنج
سطح‌سنج‌ها ابزاردقیق برای تعیین سنجش سطح هستند و برای تعیین سطح نیاز به تعمیر نگهداری خاصی ندارند، عدم نیاز به نیروی برق از دیگر مزایای استفاده از این ابزار به شمار می‌رود. به‌طورکلی این ابزار وابسته به نوع خود بر اساس مجموعه‌ای از آهنرباها یا یک شناور سطح مایعات و مواد جامد را می‌سنجد. زمانی که سطح سنج روی سیالات قرار می‌گیرد، هم‌زمان با افزایش یا کاهش سطح سیال، شناور نیز به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند. معمولاً بیان سطح سیالات در سطح‌سنج‌های از طریق فلپ‌های مغناطیسی دورنگ بیان می‌شود.
کاربردهای سطح سنج
همان‌طور قبلاً نیز اشاره شد سنجش سطح سیالات و مایعات ازجمله اولین و مهم‌ترین کاربردهای سطح سنج شناخته می‌شود، اما کاربرد سطح سنج تنها به موارد زیر ختم نمی‌شود و از دیگر کاربردهای استفاده از سطح سنج می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- امکان نصب سطح سنج در کنار دیگ بخار برای تعیین سطح سیالات خورنده
- امکان مشاهده رنگ مایع
- مشاهده سطح سیالاتی نظیر شیر، بنزین، آب و… در طی یک فرایند شیمیایی
نکات نصب و استفاده از سطح سنج
پس از پاسخ به سؤال سطح سنج چیست اکنون زمان آن فرارسیده است که با نحوه نصب سطح سنج و نکات لازم برای نصب آشنا شویم. به‌طورکلی نصب این وسیله کار چندان دشواری نیست، اما برای نگهداری، تعمیر و استفاده مداوم بهتر است، نکاتی را متذکر شویم.
- در هنگام نصب اطمینان حاصل کنید که دریچه‌های ابزار و مخزن کاملاً بسته هستند
- حتماً فلنج‌های سطح سنج رفلکس را با فلنج‌های اتصال مخزن تنظیم کنید
- مراقب کوچک‌ترین خراش‌ها روی شیشه سطح سنج باشید
- حتماً مهره‌ها و بست‌ها را محکم ببندید
- به‌هیچ‌عنوان از واشرهای مستعمل استفاده نکنید
در انتهای این بخش باید گفت که شیشه سطح سنج باید به طور مداوم ازنظر خوردگی یا شکستگی بررسی شود، اگر به هر طریق شیشه سطح سنج دچار آسیب شد، برای تعویض آن باید قسمت آسیب‌دیده باز شود و شیشه و واشر تعویض شود. پس از بررسی سطوح، شیشه جدید باید به واشر متصل شود. پس از تعویض شیشه باید مهره‌ها و پیچ‌ها با نهایت دقت بسته شوند.
جمع‌بندی
شاید بهترین پاسخی که می‌توان در خصوص سؤال سطح سنج چیست بیان کرد این است که سطح سنج ابزاری است که از آن برای تعیین سطح سیالات و جامدات در صنعت استفاده می‌شود. به‌طورکلی نحوه کار با سطح سنج بسیار آسان است و اغلب افراد می‌توانند به‌راحتی و به کمک آن سطح مواد مایع و جامد را اندازه بگیرند. سطح سنج دارای انواع مختلفی هستند که وابسته به نوع کارایی خود می‌توانند در صنعت‌های مختلفی از آن‌ها استفاده شود. نکته حائز اهمیت در هنگام استفاده از سطح سنج این است که این دسته از ابزارها باید به طور مداوم مورد بررسی قرار بگیرند، چراکه شیشه این ابزار به علت قرارگرفتن در مجاورت دمای بالا و حرارت بسیار زیاد می‌تواند آسیب ببیند.
سپاسگزاریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید، افراد فعال درزمینهٔ صنعت می‌توانند تجربیات خود را درزمینهٔ شیوه استفاده از سطح سنج با سایت ما به اشتراک بگذارند. نداتیس در جهت تکمیل‌تر شدن این مقاله به افراد فعال در صنعت توصیه می‌کند نکات ارزشمند خود را درزمینهٔ انتخاب سطح سنج در اختیار ما بگذارد.
