نحوه نصب فلومتر
فلومتر یکی از انواع تجهیزات ابزار دقیق است که نشان می‌دهد چه میزان از ماده در حالِ حرکت از یک مجراست. این ماده ممکن است مایع، گاز یا بخار باشد و می‌توان مقدار آن را به‌صورت خطی، غیرخطی، جرمی یا حجمی اندازه‌گیری کرد. به این مقدار اصطلاحاً دِبی هم می‌گویند و سنجش آن در برخی صنایع اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل ضروری است که فلومتر به شکل درستی نصب شود. البته این روزها فلومترهای مختلفی مثل مغناطیسی و التراسونیک در بازار وجود دارند که گرچه عملکرد مشابهی دارند؛ اما نصب فلومترهای مختلف دارای تفاوت‌هایی است که در ادامه بررسی می‌کنیم.
اهمیت نصب صحیح فلومتر
نصب درست فلومتر موجب می‌شود میزان دقت اندازه‌گیری بالاتر رود. از آنها برای نظارت، کنترل و بهینه‌سازی جریان سیالات، فرایندهای صنعتی، سیستم‌های آبیاری و غیره استفاده می‌شود و دقت عملکرد آنها اهمیت زیادی در کل عملکرد سیستم‌های سیالات دارد و می‌تواند باعث هدررفت یا مصرف بیش از حد منابع سیال شود. درعین‌حال اگر نصب فلومتر به شکیل باشد که اطلاعات جریان را به‌درستی به دست آورد اما نتواند به‌صورت یکنواخت و درست منتقل کند، ممکن است اطلاعات با هم تداخل پیدا کنند یا با تأخیر برسند که نشان‌دهنده اهمیت نصب درست فلومتر است.
تجهیزات مورد نیاز برای نصب فلومتر
اینکه چه تجهیزاتی برای نصب انواع فلومتر لازم است به نوع فلومتر، سیالی که قرار است اندازه‌گیری شود، محل نصب و اندازه فلومتر بستگی دارد. بااین‌حال به طور معمول از تجهیزات زیر استفاده می‌شود:
- اره یا دستگاه لوله بر برای برش دادن لوله‌ای که فلومتر در آن نصب می‌شود.
- سنباده یا سوهان برای صاف کردن لبه لوله بریده شده
- اتصالات و جفت‌ها برای متصل کردن فلومتر به لوله
- واشر و درزگیر برای جلوگیری از نشت سیال در محل برش و اتصال دو لوله
- گیره یا پیچ فولادی برای محکم کردن اتصال فلومتر به اتصالات
- تراز یا شاقول برای اینکه مطمئن شویم فلومتر در جهت محور لوله و جهت جریان نصب شده
- آچار و پیچ‌گوشتی برای سفت کردن گیره و پیچ‌ها
- راهنمای نصب فلومتر با توجه به نوع آن
- گزارش کالیبراسیون فلومتر برای تأیید صحت عملکرد فلومتر
برخی فلومترها به امکانات دیگری مثل کابل سیگنال، فرستنده، نمایشگر، منبع تغذیه و کنترلر هم نیاز دارند. ممکن است سنسورهای گیره دارد یا تهویه کننده هوا هم نیاز باشد تا نصب را راحت‌تر و کیفیت اندازه‌گیری را بهبود دهند.
ممکن است با توجه به نوع جریانی که در حال حرکت است، شکل لوله‌ها و محل نصب فلومتر در خط لوله نیاز به تجهیزات دیگری هم باشد. مثلاً زمانی که سیال در زانویی، سه‌راهی، شیرها، فن یا پمپ جریان پیدا می‌کند دچار تلاطم می‌شود و نمی‌توان جریان را به‌خوبی اندازه‌گیری کرد. برای نصب فلومتر در این مکان‌ها باید راهی برای کاهش اختلالات جریان پیدا کنید.
نحوه نصب فلومتر التراسونیک
فلومتر التراسونیک برای اینکه سرعت حرکت مایعات را اندازه بگیرد از امواج اولتراسونیک و سنسورهایی از جنس کریستال پیزوالکتریک استفاده می‌کند. آنها را به مایع تزریق می‌کند و بر اساس پاسخی که می‌گیرد نرخ جریان را نشان می‌دهد. البته وجود آلاینده‌ها و مواردی مثل حباب یا خاک روی دقت عملکرد آنها اثر دارد. قبل از آموزش نصب فلومتر التراسونیک نکات زیر را در نظر داشته باشید.
- برای نصب فلومتر التراسونیک ابتدا یک جای مناسب برای نصب پیدا کنید. جایی که در مسیر لوله، پر از سیال و به اندازه کافی بلند باشد تا خطای ناشی از نامنظم بودن جریان را از بین ببرد. بهتر است جایی را انتخاب کنید که طول لوله جدید (لوله‌های قدیمی پر از رسوب مناسب نیستند) صاف حداقل ۱۵ برابر قطر آن است.
- فرقی ندارد لوله شما به چه شکلی است و سر و ته آن حالت خمیده دارد یا لوله باریک یا پهن شده است یا هر حالت دیگری، محل نصب مبدل باید ۱۰ برابر قطر بیرونی لوله با بالادست و ۵ برابر آن با پایین‌دست لوله و با پمپ حداقل ۳۰ برابر قطر بیرونی لوله فاصله داشته باشد.
همچنین بخوانید: فلومتر التراسونیک چیست
- در محل نصب، زنگ‌زدگی و گردوغبار را با کمک یک سمباده پاک کنید. کوپلنت اولتراسونیک که می‌تواند گریس، ژل یا وازلین یا کوپلنهای تخصصی‌تر باشد روی سطح انتقال‌دهنده مبدل و همین‌طور محل نصب آن روی لوله بزنید و مطمئن شوید که هیچ شکافی بین مبدل و لوله نیست.
- اگر می‌خواهید فلومتر را روی لوله‌های افقی نصب کنید بهتر از در قسمت پایین لوله باشد؛ چون ممکن است قسمت بالا دارای حباب باشد. اگر لوله فلزی باشد نیروی الکترومغناطیسی باعث چسبیدن مبدل به لوله می‌شود؛ اما اگر می‌خواهید آنها را محکم کنید می‌توانید از گیره یا بست‌های فلزی استفاده کنید.
با توجه به قطر لوله می‌توانید مبدل‌ها را به شکل‌های مختلفی نصب کنید:
حالت W: زمانی که قطر لوله بین ۱۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر است که شکل آن را در ادامه می‌بینید:
حالت V: اگر قطر لوله بین ۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر بود از این حالت استفاده می‌شود:
حالت Z: اگر قطر لوله بین ۳۰۰ تا ۵۰۰۰ میلی‌متر بود به شکل زیر نصب می‌شوند:
اینکه فاصله بین سنسورها در هنگام نصب فلومتر التراسونیک چقدر باشد در دفترچه راهنمای فلومتر نوشته می‌شود.
نحوه نصب فلومتر مغناطیسی
فلومتر مغناطیسی که به آن ماگ متر یا مغناطیس متر هم می‌گویند برای اینکه جریان را اندازه‌گیری کنند از الکترودهایی استفاده می‌کنند که در دو طرف محل عبور جریان نصب می‌شود و یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند. سپس فلومتر با بررسی میزان ولتاژی که در حین عبور جریان از این میدان مغناطیسی تولید شده، نرخ جریان را مشخص می‌کنند.
- برای نصب فلومتر مغناطیسی لوله‌ها باید پر از سیال باشد و همواره در این حالت حفظ شود. در غیر این صورت ممکن است اندازه‌گیری دچار خطا شود.
- لوله‌ها نباید حباب داشته باشند؛ چون باعث تغییر سرعت جریان شده و اندازه‌گیری را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
- اگر الکترودها عمود به سطح زمین هستند، ممکن است حبابی که روی سیال قرار می‌گیرد باعث خطا در اندازه‌گیری شود؛ بنابراین بهتر است برای جلوگیری از این مشکل آن را در کنار لوله نصب کنید. در شکل زیر حالت درست و غلط را می‌بینید.
- فلومتر را روی جایی که لوله دارای ضربان یا لرزش است مثل قسمت خروجی پیستونی یا دیافراگمی نصب نکنید.
- فلومتر الکترومغناطیسی نباید در محل نزدیک به سایر تجهیزات الکتریکی مثل موتورهای الکتریکی، ترانسفورماتورها و غیره نصب شود؛ چون موجب تداخل می‌شود.
- آن‌قدر فضا در نظر بگیرید که تعمیر و نگهداری راحت باشد.
- برای اطمینان از آب‌بندی درست از واشرهای مناسب استفاده کنید. لاینر جداکننده گه PTFE باشد چه لاستیکی، جایگزین مناسبی برای واشر نیست.
- بهتر است فلومتر در معرض آفتاب و باران نباشد و در محل نصب آن از مواد رسانا مثل سیم‌های فلزی برای ثابت نگه‌داشتن فلومتر استفاده نشود.
- محل نصب فلومتر مغناطیسی باید ۳ برابر قطر لوله از محل ورودی و ۲ برابر قطر آن از محل خروجی فاصله داشته باشد. البته برای برخی لوله‌ها این الزام وجود ندارد که در شکل زیر می‌بینید:
- بهتر است فلومتر در محل جریان سیال از پایین به بالا نصب شود نه بالا به پایین.
- بهتر است فلومتر مغناطیسی بعد از پمپ نصب شود.
فلومتر را بعد از شیر نصب کنید نه قبل از آن. اما اگر می‌خواهید بین دو شیر نصب کنید باید با اولی ۵ برابر قطر لوله و با دومی ۲ برابر قطر لوله فاصله داشته باشد.
شکل دقیق نحوه نصب فلومتر در دفترچه راهنمای آن درج می‌شود که باید قبل از نصب بررسی کنید. بااین‌حال پس از انتخاب محل نصب و با در نظر گرفتن نکات بالا یک فلنج را رو لوله قرار دهید و از جلو و عقب جوش دهید. به دو انتهای سنسور، واشر اضافه کنید و با پیچ به فلنج متصل نمایید. توجه کنید که جهت فلشی که روی بدنه فلومتر قرار دارد باید با جهت جریان سیال یکی باشد و جهت آن کاملاً عمود بر جهت لوله باشد.
در نهایت بخش‌های جلو و عقب لوله را به لوله اصلی جوش دهید.
جمع‌بندی
فلومترها میزان سیال جریان یافته از لوله را می‌سنجند و فلومترهای اولتراسونیک و مغناطیسی دو نوع رایج از آنها هستند که نحوه نصب راحتی دارند. نکته مهم در نصب فلومترهای اولتراسونیک پیدا کردن یک محل درست برای نصب سنسور و درمورد فلومترهای الکترومغناطیسی نصب فلومتر در جهت درست است به‌طوری‌که فلومتر بتواند جریان واقعی را بدون هیچ نویز یا اشتباهی نشان دهد.
چنانچه قصد دارید از قیمت فلومتر آگاه شوید یا قصد خرید این وسیله را دارید، می‌توانید از سایت داتیس الکترونیک این کار را انجام دهید. از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بوده‌اید، سپاسگزاریم.از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید، از شما متشکریم.
